Verstoring van de nachtrust
Snurkgeluiden uit de slaapkamer. Een doodgewone situatie waar miljoenen Nederlanders dagelijks mee moeten leven. Hoewel deze situatie op het eerste gezicht onschuldig lijkt, kan de aandoening verstrekkende fysieke en sociale gevolgen hebben.
Veel mensen hebben last van snurken. Het vibreren van zacht weefsel in de luchtwegen veroorzaakt het snurkgeluid. Wanneer de spieren tijdens de slaap ontspannen, waardoor tong en zachte delen in de keel de ademhaling blokkeren, spreken we van obstructief slaapapneu syndroom, oftewel OSAS.
Apneus kunnen ook ontstaan doordat de hersenen te weinig prikkels afgeven om te ademen. Dit noemen we centraal slaapapneu syndroom, afgekort CSAS. Dit komt minder vaak voor.
We spreken van OSAS als u ’s nachts meer dan 5 keer per uur een langere ademstilstand van 10 seconden of meer heeft en overdag zeer slaperig of vermoeid bent. Mensen met apneu komen nooit in diepe slaap. De reflexen die zij ’s nachts hebben, houden dat tegen. Diepe slaap is belangrijk om uw lichaam te laten uitrusten en weer de nodige energie te geven. Oppervlakkig slapen is daarvoor niet genoeg. Tijdens een ademstilstand wordt geen zuurstof aangevoerd in uw lichaam. Dit kan ernstig zijn. Zo ontstaan er klachten, zoals verminderde concentratie, prikkelbaarheid, vergeetachtigheid, kort lontje, weinig energie en in slaap vallen overdag. Mensen met slaapapneu riskeren hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte, hart- en vaatziekten, obesitas (zwaarlijvigheid), herseninfarct en diabetes.!
Heb ik slaapapneu
Het officieel vaststellen van het slaapapneu syndroom is niet gemakkelijk. De diagnose wordt na verwijzing van de huisarts gesteld in ziekenhuis of gespecialiseerde kliniek. Na inventarisatie van uw klachten, een uitgebreid onderzoek en de uitkomst van een slaaponderzoek wordt door een multidisciplinair team van KNO-arts, longarts of andere specialist de ernst van uw ademstilstand en slaperigheid bepaald.
Het ambulante of klinisch slaaponderzoek toont het aantal ademstilstanden (apneus) of sterk verminderde ademhalingen (hypopneus) die u heeft per uur slaap. Dit noemen we de apneu/hypopneu-index of AHI. De indeling van OSAS is als volgt:
- 5-15: licht OSAS;
- 15-30: matig OSAS;
- 30: ernstig OSAS.
Slaperigheid, dat wil zeggen in slaap vallen in situaties waarbij aandacht nodig is:
- weinig aandacht (bijvoorbeeld televisie kijken): licht OSAS;
- nodige aandacht (bijvoorbeeld vergaderen): matig OSAS;
- grote aandacht (bijvoorbeeld autorijden): ernstig OSAS.
Met onderstaande checklist/vragenlijsten kunt u zelf nagaan of er een indicatie is voor apneu.
- Philips slaapapneu vragenlijst: aan de hand van een serie van 23 eenvoudige vragen wordt het risico op slaapapneu bepaald. Na het invullen van de vragen krijgt u meteen de uitslag. Als u uw e-mail adres invult, krijgt u uw antwoorden en de uitslag per e-mail toegestuurd. U kunt deze uitslag dan uitprinten en meenemen naar uw arts.
- Checklist met Epworth – slaperigheidsschaal (EPS): om vast te stellen of en hoe slaperig u overdag bent, is internationaal een schaal ontwikkeld.
De behandeling
Behandeling van OSAS is gericht op het wegnemen of sterk verminderen van slaperigheid of vermoeidheid overdag en de apneus tijdens het slapen. Welke behandeling voor u het meest geschikt is, hangt af van de ernst van de OSAS. Er zijn naast de therapieën ook nog algemene behandeladviezen:
- afvallen en sporten als u te zwaar bent;
- ’s avonds geen alcohol drinken;
- stoppen met roken;
- geen medicijnen nemen waarvan u suf wordt;
- voorkomen dat u in rugligging slaapt.
De CPAP (Continous Positive Air Pressure) is de meest toegepaste behandeling bij ernstige OSAS. Dit is het apparaat dat via een masker zorgt voor een continue positieve druk in uw luchtwegen. Hierdoor blijven deze goed open tijdens de diepe slaap en kunt u onbelemmerd doorademen. Er zullen nauwelijks of geen ademstilstanden meer optreden.
Bij lichte of matige OSAS is de eerste behandeloptie een MRA (Mandibulair Repositie Apparaat) dat ‘s nachts in de mond wordt geplaatst en onderkaak met tong naar voren brengt tijdens de slaap en de luchtweg open houdt. Dit hulpmiddel is door de patiënt zelf in/af te stellen. Deze wordt aangemeten en opgevolgd door de gespecialiseerde en geaccrediteerde tandarts. Uw gebit moet in goede staat zijn en regelmatige controle is nodig.
Een enkele keer komt het voor dat chirurgische behandeling van kaak of verhemelte door kaakchirurg of KNO-arts geïndiceerd is.
Onderzoek toont aan dat patiënten met slaapapneu, die gedurende de nacht een CPAP-apparaat of MRA gebruiken, overdag alerter en beter geconcentreerd zijn. In het algemeen ervaren zij weer een goede kwaliteit van leven. Een wakker en fit gevoel overdag, betere motivatie en arbeidsprestaties en weinig tot geen snurkgeluiden gedurende de nacht!
Zijn een aantal verschijnselen/aandoeningen bij u van toepassing of is uw EPS score meer dan 10, is het verstandig contact op te nemen met uw huisarts om ernstigere aandoeningen te voorkomen.
Snurk en/of slaapapneu laten behandelen?
Wilt u uw snurk en/of slaapapneu verhelpen? Maak dan een afspraak bij Kiesz Oosterhout. Wij helpen u er graag van af! Als u patiënt bij ons bent kunt u eenvoudig een afspraak maken door contact met ons op te nemen. Bent u nog geen patiënt bij ons? Schrijf u dan in via het inschrijfformulier.